پوکی استخوان به عارضه کاهش تراکم و قدرت طبیعی استخوان که منجر به سستی استخوان و مستعد شدن آن برای شکستگی می‌گردد، گفته می‌شود.
عارضه پوکی استخوان بیشتر در زنان یائسه دیده می‌شود.
علایم شایع:
مراحل اولیه:
کمر درد بدون علامت (اغلب)
مراحل پیشرفته:
درد ناگهانی پشت همراه با یک صدای خرد شدگی که نشانه بروز شکستگی مهره‌هاست.
تغییر شکل ستون فقرات به صورت قوز کردن
کاهش قد
بروز شکستگی با ضربه خفیف، به ویژه در ناحیه استخوان ران و بازو
علل:
از دست رفتن ساختار و قدرت استخوانی، عوامل این عارضه عبارتند از:
کمبود طولانی‌مدت کلسیم و پروتئین در رژیم غذایی
سطح پایین استروژن پس از یائسگی
کاهش فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری با افزایش سن
استعمال دخانیات
مصرف داروهای استروئیدی (کورتونی)
بیماریهای مزمن از جمله اعتیاد به الکل
کمبود ویتامین‌ها (به ویژه ویتامین ث )
پرکاری تیروئید
سرطان
زمینه ژنتیکی مساعد
عوامل تشدید کننده بیماری:
اشعه درمانی برای سرطان تخمدان
فقر تغذیه‌ای، به خصوص کمبود کلسیم و پروتئین رژیم غذایی
نوع ساختار بدن، خانم‌های لاغر با استخوان‌بندی کوچک نسبت به این عارضه مستعدترند.
سابقه خانوادگی پوکی استخوان
استعمال دخانیات
مصرف الکل
مصرف داروهای تیروئید
پیشگیری:
شروع درمان جایگزینی هورمونی با بروز یائسگی در زنان
مصرف مقادیر کافی کلسیم تا 1500 میلی‌گرم در روز با مصرف شیر و فرآورده‌های لبنی یا مکمل‌های کلسیم
ورزش منظم نظیر پیاده‌روی تند که در پیشگیری از پوکی استخوان بهتر از شناست.
در مورد مصرف استروژن، کلسیم و فلورید پس از بروز یائسگی یا برداشت تخمدان‌ها با جراحی با پزشک مشورت شود.
اجتناب از عوامل تشدید کننده بیماری ذکر شده در بالا تا حد امکان
با رژیم غذایی مناسب، مکمل‌های کلسیم و فلورید، ویتامین D، ورزش و استروژن می‌توان سیر پوکی استخوان را متوقف کرده و احتمالا روند آن را در جهت رسیدن به حالت طبیعی معکوس کرد.
شکستگی‌های عارض شده، با درمان قابل علاج است.
عوارض احتمالی
افتادن که باعث شکستگی، به خصوص شکستگی استخوان ران یا ستون فقرات می‌شود.
گاهی شکستگی به طور خود به خود و بدون ضربه یا افتادن اتفاق می‌افتد.
درد شدید و ناتوان کننده